حضرت زهرا سلام الله علیها اولین بانوی مدافع حریم ولایت شناخته می شود. او کسی بود که در دفاع از مولای خویش و جانشین به حق پیامبر اسلام به عنوان منصوب از جانب خداوند،نهایت تلاش خویش را انجام داد.
محمد باعزم - بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

هیچ کس مانند حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) عمق و ژرفای امامت را نشناخت و هیچ فردی چون او در راه تبیین امامت و شناسایی آن و دفاع از امام خویش تلاش نکرد. او از طرق مختلف برای دفاع از امامت امامان بر حق، سعی و کوشش کرد، گاه با بیان خطبه های روشنگرانه عظمت و فضیلت مقام امامت و شخص امام علی(علیه السلام) را آشکار ساخت گاه با منطق و استدلال امامت دوازده امام را به اثبات رساند و فواید و مزایای بی شمار آن را برشمرد و گاه برای اثبات امامت امام علی(علیه السلام) به محاجّه و دفاع پرداخت و آنجا که لازم دید، برای دفاع از امام خویش، جان خود را به خطر انداخت تا آنجا که اوّلین شهید راه امامت و دفاع از آن لقب گرفت.

حضرت زهرا سلام الله علیها در دفاع از امام زمان خویش نه از جانب اینکه با او نسبت دارد و همسرش است بلکه از جهتی که مقام رفیع و عظمت گفتار پیامبر اسلام را درک کرده بود،به دفاع از امیرالمومنین پرداخت و خطبه های ایشان در مذمت غصب خلافت از ایشان در مسجد پیامبر گواه این موضوع است.

ادامه مطلب :

موضع گیری های ایشان در برابر مبارزات حق طلبانه در  رفتار غیر انسانی افرادی که خود را جانشین و صحابی پیامبر می دانستند و صرفا به جهت بیشینی سنشان از حضرت امیر،از اطاعت و پیروی ایشان سرباز زدند، ناشایست و غیر انسانی بود. به عنوان نمونه در شناخت جایگاه حضرت امیر به عنوان امام بر حق و جانشین نبی اکرم اسلام این گونه فرمود: «مَثَلُ الاِمامِ مَثَلُ الکَعبَة اِذتُؤتی وَ لاتَأتی؛(1)

حضرت زهرا سلام الله علیها اولین بانوی مدافع حریم ولایت شناخته می شود. او کسی بود که در دفاع از مولای خویش و جانشین به حق پیامبر اسلام به عنوان منصوب از جانب خداوند،نهایت تلاش خویش را انجام داد.
مثل امام، مانند کعبه است که باید مردم (برای طواف) به سراغش بروند نه اینکه کعبه به سراغ مردم برود.» یا در جایی دیگر فرمودند «نَحنُ وَسیلَتُهُ فی خَلقِه وَ نحن خاصَّتُهُ وَ مَحَلُّ قُدسِهِ وَ نَحنُ حُجَّتُهُ فی غَیبِهِ وَ نحن وَرَثَة اَنبیائِه؛(2) ما (اهل بیت) وسیله ارتباط خدا با خلق او و برگزیدگان خدا و محل قدس او و حجّت آشکار او و وارثان انبیای او هستیم.» که در این حدیث شریف به چهار موضوع محوری و مهم اشاره کرده اند:

1.  واسطه بین خلق و خالق

2. جایگاه برگزیدگان الهی

3. حجّت و خلیفه خدا در روی زمین

4. وارث انبیای الهی

ترسیم خط مشی ولایت
حضرت زهرا سلام الله علیها با اشاره به این چهار موضوع خطوط اصلی و نحوه کارکرد معصومین را نشان و تبین ساختند. رهاورد امامت از منظر حضرت فاطمه زهرا را می توان در این گفتار خلاصه کرد. حضرت زهرا(سلام الله علیها) در این باره فرمود: «فَجَعَلَ اللّهُ…طاعَتَنا نِظاماً لِلملةِ وَ اِمامَتَنا اَماناًلِلفُرقَة؛(4) خداوند اطاعت و پیروی ما (اهل بیت) را سبب برقراری نظم (اجتماعی) برای امّت (اسلامی) و امامت و رهبری ما را (عامل وحدت) در امان ماندن از تفرقه قرار داده است.»

و در جای دیگر فرمود: «اَمَا وَ اللّهِ لَو تَرَکُوا الحَقَّ عَلَی اَهلِهِ وَ اتَّبَعُوا عِترَةَ نَبیّهِ لَمَا اختَلَفَ فِی اللّهِ اثنَان؛(3) به خدا سوگند! اگر حق(امامت) را به اهلش واگذار می کردند و از عترت و رسول خدا(صلی الله علیه و آله) اطاعت می کردند، دو نفر هم درباره خدا(و حکم او) اختلاف نمی کردند.»

این حدیث بیان می کند که امامت امامان بر حق، نه تنها وحدت اجتماعی و سیاسی امت اسلامی را در پی دارد، بلکه وحدت اعتقادی جهان را نیز می توانست در پی داشته باشد که متأسفانه نگذاشتند بشریت از این سعادت برخوردار شود.

بدین ترتیب دانستیم که اولین بانویی که در تاریخ اسلام مقام امامت را شناخت و در دفاع از حریم آن تا حد جان خویش تلاش کرد، حضرت زهرا سلام الله علیها بود که با ندای دادخواهی خویش و عدم پاسخ از جانب افرادی که خبر جانشینی را از رسول اکرم شنیده بودند از پای ننشست و به راه خویش ادامه داد و اول شهید مدافع حریم ولایت شد.

پی نوشت ها:
1. بحارالانوار، ج 36، ص 353
2. فرهنگ سخنان فاطمه زهرا(س)، ص 21
3.لاحتجاج، طبرسی، ج 1، ص 288 ـ 289